Üyelik Sözleşmesi
Üyelik gerektiren B2C e-ticaret sitelerinde kullanıcıların üye olurken onaylaması gereken ve kullanıcının üye olarak hak ve sorumluluklarını belirleyen sözleşmedir. Ayrıca; üyelik sözleşmelerinin üyeye onaylatıldıktan sonra üyelik işleminin neticelendirilmesi son derece önemlidir. Zira bu sözleşmenin tüketiciler tarafından onaylanması halinde tarafların birbirine karşı yükümlülükleri doğmuş olur ve karşılaşılabilecek bir uyuşmazlık durumunda bu sözleşmedeki esaslar dikkate alınır.
Kullanım Koşulları
İnternet sitesi bu koşulları tek taraflı olarak belirlemekte ve site ziyaretçileri bu koşulları onayladığı takdirde ziyaret edebilmektedir. Kullanım koşulları yalnızca üyelik sistemi olmayan sitelerde tercih edilmez, üyelik sistemine sahip sitelerde de kullanma koşulları oluşturulabilecektir. Zira kullanıcıların onayı olmaksızın kullanıcıların her hal ve şartta uyması gereken hususların belirlenmesi de mümkündür. Pratikte üyelik sözleşmesinin içinde yahut ayrıca bir metin olarak kullanım koşulları web sitesine eklenebilir. Çünkü kullanıcının herhangi bir onayı gerekmeksizin uyulması gereken şartlar söz konusudur.
Gizlilik Politikası Sözleşmesi
Peki, e-ticaret sözleşmeleri arasında sayılan gizlilik politikası sözleşmesi nedir? Bu sözleşme, e-ticaret sitesinin ana sayfasında rahatlıkla görülebilen bir sözleşmedir. Özellikle kişisel bilgilerin korunması ve bu bilgilerin nasıl kullanılacağı hakkında detaylı bilgi vermektedir. Bu sözleşme tüketiciyi rahatlattığı gibi herhangi bir hukuki ihtilafta e-ticaret sitesinin de güvencesini oluşturmaktadır.
Bu hukuki metinlerin ayrıntıları ise ‘’Mesafeli Satış Sözleşmesi Yönetmeliği’’nde yer almaktadır. Bu yönetmeliğe göre e-ticaret sitesinde bulunması gereken metinler;
Ön Bilgilendirme Formu
Ön bilgilendirme formu, alıcının satıcı hakkında fikir sahibi olmasını ve satın alınacak olan ürünün giderini eksiksiz olarak öğrenmesi için imkan sağlanması; şikayet, cayma hakkı gibi opsiyonların hangi şart ve koşullarda nasıl kullanacağının gösterilmesi için oluşturulan bir metindir. Bu metin sayesinde alıcı, satın alma sürecine başlamadan evvel satışa ilişkin tüm işlemleri bu form ile ayrıntılı olarak öğrenir. Ön bilgilendirme formunda yer alan bilgiler, mesafeli satış sözleşmesinin bütünleyici bir unsurudur ve taraflar aksi bir karar almadıkça bu bilgiler değiştirilemez. Ön Bilgilendirme Formunun tüketici tarafından onaylanması da yeterli değildir. Tüketicinin ulaşabilmesi için 3 yıl süre ile muhafaza edilmesi gerekir.
Mesafeli Satış Sözleşmesi
Eticaret sözleşmeleri arasından en önemli olanlardan biri mesafeli satış sözleşmeleridir. Ön Bilgilendirme Formu tüketici tarafından onaylandıktan sonra daha detaylı şekilde düzenlenmiş ve mevzuata uygun olarak hazırlanmış olan Mesafeli Satış Sözleşmesinin de tüketici tarafından onaylanması gereklidir. Mesafeli Satış Sözleşmesinde satıcı yerine getireceği taahhütleri belirtir. Bu sözleşme hükümlerinin her alıcı tarafından onaylanması gerekir. Bu sözleşmenin onaylanması ile alıcı ve satıcı arasında hukuki bağ kurulur. Bu sözleşmede de tıpkı formdaki gibi satılan ürün veya hizmetin ayrıntıları, satış fiyatı, cayma hakkı gibi satışa ilişkin tüm hususların eksiksiz belirtilmesi gerekir.
Bunların dışında diğer önemli metinler ise 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun öngördüğü Aydınlatma Metni, Çerez Politikası ve Gizlilik Politikası metinleridir.
KVKK Aydınlatma Metni
E-ticaret sitelerinde yer alan önemli hukuki metinlerden biri de Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun öngördüğü KVKK aydınlatma metnidir. Şöyle ki;
Kişisel Verilerin Korunması Kanununun amacı; kişisel verilerin işlenmesinde başta özel hayatın gizliliği olmak üzere kişilerin temel hak ve özgürlüklerini korumak ve kişisel verileri işleyen gerçek veya tüzel kişilerin yükümlülükleri ile uyacakları usul ve esasları düzenlemektedir.
6698 Sayılı Kişisel Verilen Korunması Kanunu’nun 10.Maddesi ile, veri sorumluları için kişisel verisini işlediği ilgili kişilere aydınlatma yükümlülüğü getirilmiştir. Aydınlatma yükümlülüğü, veri sorumluları için bir yükümlülük olmakla birlikte kişisel verisi işlenen gerçek kişiler için de bir hak olarak tanımlanmıştır. İşlenen kişisel verilerle alakalı bilgilendirme anlamına gelen aydınlatma yükümlülüğü, kişisel veri işlemenin hukuka uygun şekilde yerine getirilmek zorunda olunan bir koşuldur. Aydınlatma yükümlülüğü; sözlü, yazılı, ses kaydı, çağrı merkezi gibi fiziksel veya elektronik ortamlar kullanılarak yerine getirilebilecektir.
Aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirildiğinin kanıtlamak veri sorumlusuna aittir. Eş zamanlı olarak veri sorumlusu kişisel verilerin KVKK kapsamında ve aydınlatma metninde belirtilen şekilde bir araya getirildikten sonra bilgiler amacına aykırı bir şekilde işlenmez ve kanunen muhafaza etme mecburiyeti vardır. Veri sorumlusu bunları resen veya ilgili kişinin talebi üzerine silmekle veya yok etmekle mükelleftir.
Çerez Politikası
Öncelikle çerez nedir sorusuna cevap vermek gerekir. Çerez; günlük hayatımızda ziyaret ettiğimiz internet sitelerinin bilgilerimizi kaydedip daha sonra yine aynı internet sitesine girdiğimiz takdirde bu bilgileri okuyabilmeleridir.
Bunun dışında çerezler sıklıkla reklam tercihlerimizi belirlemek amacıyla tutulur. Örneğin bir arama motoru üzerinden “kol saati” araması yaparsanız ve kol saati satan birkaç siteye girerseniz kısa bir süre sonra gördüğünüz reklamlar tamamen kol saatlerinden oluşacaktır. Çerezler sizin kullanım alışkanlıklarınızı anonim olarak kaydederek önünüze ilgi alanınıza paralel olarak reklamlar çıkmasını sağlar.
Çerez politikası ise internet sitesinin ziyaretçilerini, kullandıkları çerezler hakkında bilgilendiren bir metindir. Çerez politikasında; sitede kullanılan çerez türleri, bu çerezlerin kullanılma amaçları ile kullanıcıların çerez ayarlarını nasıl değiştirebileceği ve çerezleri nasıl silebileceğine dair bilgileri içermek zorundadır.
Çerezlerin kullanıldığı bir diğer alan ise e-ticaret siteleridir. Örneğin sepetinize eklediğiniz ürünler tarayıcınızı kapattıktan sonra, siteyi tekrar ziyaret ettiğinizde de oradadır. Bu sayede üye giriş yapmamış dahi olsanız ürünleri tekrar aramakla zaman kaybetmemiş olursunuz.
İnternet siteleri çerezleri etkin olarak kullanabilmek için kullanıcıların “açık rızalarını” almak zorundadırlar. Dolayısıyla bir internet sitesini ziyaret ettiğiniz de çerez politikasını reddetme özgürlüğünüzde bulunmaktadır.
Gizlilik Politikası
Peki, gizlilik politikası nedir? Gizlilik Politikasının temeli Veri Koruması Hukuku’na Kişisel verilerin korunması ile ilgili çeşitli kanunlara dayanmaktadır.
Belirli yöntemlerle kullanıcıların bilgilerini ister üyelik, kullanım veya anket soruları sorarak ya da isterse arka planda kullanıcıların başka bir uygulama vasıtası ile örneğin yukarıda bahsettiğimiz çerezler ile bilgileri toplayabilirler. Yani her türlü internet sitelerinde buna e-ticaret siteleri de dahil olmak üzere kullanıcıların kişisel bilgileri alınmaktadır.
İnternet siteleri; kullanıcıların bu kişisel bilgilerinin nasıl toplandığını, bu veriler ile neler yapılacağı, ne kadar süre ile verilerin sistemlerinde tutacaklarını ve nasıl işleneceği hususları konusunda kullanıcılarını bilgilendirmek zorundadır. Bu bilgilendirmenin yapıldığı metne de ‘’Gizlilik Politikası’’ denir. Kullanıcılar ziyaret ettikleri e-ticaret siteleri de dahil olmak üzere tüm internet sitelerinde bu gizlilik politikasına onay verebilirler.
Gizlilik politikasında olması gereken en önemli husus; kullanıcıların kişisel bilgilerinin gizli tutulmasıdır. Ancak bunun en önemli istisnası resmi kurumlardan gelen bilgi talepli yazılı evraklardır. Resmi kurumlardan gelen bilgi talepli evraklar doğrultusunda kişisel bilgiler resmi kurumlarla paylaşılmaktadır.
Kişisel bilgi verilerin kullanım amacı gizlilik politikasında açıkça belirtilmelidir. Bu doğrultuda toplanılan veriler gizlilik politikasında belirtilmeyen amaçlar dışında kullanılamaz. Aynı zamanda toplanılan kişisel bilgi verilerinin kimlere kullandırılacağı, ne kadar süre ile verilerin sistemde tutulacağı ve ardından silineceği, kullanıcıların bu kişisel bilgi verilerini nasıl değiştirebileceği veya silebileceği hususları da gizlilik politikasında ayrıntılı şekilde belirtilmesi gerekir.
Aynı zamanda eğer internet sitesinin gizlilik politikasının şartları üzerinde herhangi bir değişiklik yaparsa bunu tüm kullanıcılarına tekrardan duyurması ve tekrardan değiştirdiği yeni gizlilik politikasını kullanıcılarının onayına sunması gerekir.